drs. B. Cuelenaere, Tilburg University
Langdurige werkloosheid onder 50-plussers kan hard ingrijpen in het leven van betrokkenen. Vanaf 50 jaar tot de AOW-leeftijd gaat het over een periode die meer dan een kwart van de arbeidsloopbaan beslaat.
Het CPB constateert dat het huidige beleid onvoldoende effectief is voor de grote groep oudere langdurig werklozen. Dit maakt iedere 50-plusser kwetsbaar op de arbeidsmarkt. Recent onderzoek en beleid vragen aandacht voor verschillende vormen van financiële prikkels, zowel voor werkgevers als werknemers. De gedachte hierachter is dat werkgevers zo te verleiden zijn om oudere werklozen aan te nemen en dat oudere werklozen zelf eerder bereid zijn een (lager betaalde) baan aan te nemen.
Gezien de gevolgen van werkloosheid op bijna alle maatschappelijke terreinen en de persisterende langdurige werkloosheid onder oudere werknemers, richt dit onderzoek zich op de werkloze ouderen zelf.
De centrale vraagstelling luidt: hoe vergaat het 50-plussers die werkloos worden en wat is nodig om hun (arbeids)situatie te verbeteren?
Hierbij worden vier deelvragen beantwoord:
- Wat ging vooraf aan het moment van (dreigende) werkloosheid (arbeidsloopbaan, episodes werkloosheid)?
- Wat verandert er op diverse terreinen in het leven van 50-plussers die werkloos worden?
- Wat volgt na het moment van werkloosheid (loopbaan, periodes met en zonder werk)?
- Wat hebben werkloze 50-plussers in verschillende fases (preventief) nodig om hun (arbeids)positie te verbeteren?
De impact van werkloosheid is het meest voelbaar thuis aan de keukentafel, daar waar motieven en afwegingen zichtbaar worden om wel of niet in beweging te komen. Om een goed beeld te krijgen van de veranderingen die werkloosheid met zich meebrengt, maken we gebruik van de LISS-panel dataset. Deze dataset behelst de ervaringen van mensen over meerdere jaren op verschillende terreinen, waarbij deze ervaringen in verband gebracht kunnen worden met de veranderingen in de arbeidssituatie. Met behulp van de dataset kunnen vragen beantwoord worden als ‘hoe vergaat het werkloze 50-plussers sinds 2010 op relevante levensterreinen voor, tijdens en na de periode van werkloosheid’. Verdieping en verbreding zal worden aangebracht door middel van een representatieve online survey onder 50-plussers (deels werk hervat en deels niet) uit het LISS-panel over werkloosheid en over wat er nodig is om de situatie te verbeteren.
Het onderzoek levert aanknopingspunten voor de verbetering van de arbeidsmarktpositie van werkloze 50-plussers. Hierbij gaat het met name om verbeteringen in hun arbeids(markt)positie, met mogelijke invloed op relevante aanpalende terreinen. Een slotconferentie voorafgegaan door persberichten dragen bij aan de verspreiding van de onderzoeksresultaten, waarbij vooral aandacht uitgaat naar de toepasbaarheid van de uitkomsten.
