Door: Peet Vogels
Werkgevers willen dat de snelle verhoging van de AOW-leeftijd wordt stopgezet. Te veel mensen met zware beroepen halen de eindstreep niet.
Werkgevers in de bouw, de installatiebranche en de metaalsector roepen de politiek op om snel in te grijpen. Naast een bevriezing van de pensioenleeftijd willen ze ook een onderzoek naar een flexibele AOW.
Werknemers kunnen dan eerder stoppen met werken, tegen een lagere AOW-uitkering. Eerder dit jaar pleitte vakbond FNV ook al voor een flexibele AOW.
De situatie rond oudere werknemers in zware beroepen dreigt te exploderen. ,,Dit gaat verkeerd lopen'', waarschuwt Gijs Buijs, bestuurslid van AFNL, de brancheorganisatie van kleine bouwbedrijven. ,,In sommige sectoren in de bouw is meer dan 40 procent van de werknemers boven de 60 jaar arbeidsongeschikt.''
Loodgieters en fietsenmakers
Vorige week meldde PMT, het pensioenfonds voor Metaal en Techniek, dat het aantal mensen dat arbeidsongeschikt raakt, is verdubbeld sinds de verhoging van de pensioenleeftijd. Dan gaat het om onder andere loodgieters en fietsenmakers.
Ook in de zorg is er een forse stijging. Maatregelen om oudere werknemers te ontzien, halen tot nu toe niet veel uit.
De FNV is blij dat werkgevers zich in het kamp van de vakbond scharen. ,,Er zit een enorme onrechtvaardigheid in het huidige systeem'', zegt de woordvoerder van de FNV. ,,Mensen met zware beroepen zijn vaak al op jonge leeftijd gaan werken. Ze werken gemiddeld tien jaar langer dan iemand die eerst gestudeerd heeft. Ze betalen dus langer AOW-premie. Maar ze gaan later met pensioen en leven ook nog eens korter.''
Voor hen is een flexibele AOW een uitkomst, maar dan moet de uitkering wel hoog genoeg zijn.
Sociaal aspect
De werkgevers draaien op voor de kosten van mensen die in de WIA verdwijnen. Maar dat is niet het hele verhaal, zegt Buijs. ,,Het gaat ook om het sociale aspect. Zeker in het MKB is er een band tussen baas en personeel. Geen baas wil dat zijn werknemers arbeidsongeschikt worden.''
Vanuit Den Haag is nog niet gereageerd op de oproep. Van de vier partijen aan de onderhandelingstafel voor een nieuw kabinet is alleen D66 voorstander van een flexibele AOW-leeftijd.
Na 47 jaar in de bouw is Ton versleten
Mensen met zware beroepen haken massaal af vóór de pensioengerechtigde leeftijd. Ton Arendonk (64), die op zijn 17de in de bouw begon, houdt het binnenkort ook voor gezien.
De Driebergenaar was echt geen uitzondering toen hij begon als timmerman. ,,De meeste jongens begonnen op hun 16de of 17de.'' Overdag werkte hij voor de baas, 's avonds kluste hij bij. ,,Ik verdiende 77 gulden in de week. Met klussen haalde ik nog een half weeksalaris extra binnen.''
Het werk was zwaar. ,,Vroeger ging alles met de hand, bijvoorbeeld een vrachtwagen met stenen lossen. En je maakt lange dagen. Om 05.00 uur 's ochtends op en om 17.30 uur 's middags weer thuis. En dan 's avonds nog klussen. Maar ik was jong en voelde me zo sterk als een beer.'' Rond zijn 50ste merkte Arendonk dat het te veel werd. ,,Mijn energie werd minder. Toen ben ik opgehouden met klussen.'' Maar het werk op de bouwplaats ging door. ,,Vorstverlet heb je eigenlijk niet meer. En vroeger zaten we wel eens een hele dag in de keet als het regende. Nu krijg je regenkleding en moet je door.''
Fysiek is het werk minder belastend geworden, maar de werkdruk is hoger. ,,Er komen steeds meer zzp'ers. Die jagen elkaar op. Het moet ook allemaal steeds goedkoper. Dat leidt tot veel stress.'' Tientallen jaren hard werken sloopte Arendonk langzaam maar zeker. ,,Aan het einde van de week was ik op. Vooral van mijn rug en schouders heb ik last. Als ik door blijf werken, lig ik straks in de kreukels op de bank. Dat wil ik niet, ik wil leuke dingen doen met de kleinkinderen.''
Arendonk had geluk. ,,Ik werk voor VolkerWessels en dat is een sociaal bedrijf. We gaan je goed naar de AOW begeleiden, zei mijn baas.''
Aderlating
Het laatste jaar tot zijn vroegpensioen werkt Arendonk als portier bij de bouwplaats. Financieel is eerder stoppen een behoorlijke aderlating. ,,Het scheelt me 300 euro in de maand'', sombert Arendonk. Dat voelt onrechtvaardig.
,,Straks heb ik 48 jaar in de bouw gewerkt. Als ik tot de AOW-leeftijd doorwerk, heb ik 50 jaar gewerkt. Waarom kan iemand die gestudeerd heeft wel na 40 jaar stoppen en moeten wij bouwvakkers 50 jaar doorwerken. In Duitsland mag je na 45 dienstjaren ophouden. Dat zou hier ook moeten.''
