In 2019 is de helft van de Nederlanders 55-plus. Een last of een lust?
Door: Kathinka Fortuin en Gerdien de Wal
Hoe komt het toch, dat we vaak niet zien wat er is en wat we hebben! We vinden elkaar vaak terug starend naar het verleden of reikend naar de toekomst. Hoe kan het dat we spreken over ontwikkelen, leren en resultaten en tegelijk veel kapitaal, dat we in handen hebben, veronachtzamen.
Anno 2018 hebben we te maken met een groeiende groep 55-plussers, mensen in de herfst van hun leven. In 2019 is de helft van de Nederlanders 55-plus. Alle generaties worden hiermee geconfronteerd en we zullen hier iets mee moeten met elkaar.
Tegenstelling
We zien dat in organisaties vaak de ouderwetse opvatting bestaat, dat de oudere mens c.q. werknemer een last en geen lust is. We houden niet van de herfst en het verval wat daarbij hoort. Echter….. door de overheid is in al haar wijsheid besloten dat we langer door moeten werken en de pensioengerechtigde leeftijd schuift daarmee op. De uitwerking van dit gegeven is even merkwaardig als ongewis. Organisaties hebben een ogenschijnlijk probleem: daar waar er eerder ruimte was voor regelingen voor ouderen, worden ze nu geconfronteerd met ouderen die juist langer in hun organisatie (moeten) blijven. Wij zeggen ogenschijnlijk, want het is ook een kans om met elkaar een andere slag te maken.
Impasse
Op de een of andere manier staan we daarmee in een rare patstelling. Er lijkt een opvatting te bestaan, dat als je ouder wordt je er steeds minder toe doet. Ouderen doen niet meer mee, de jongeren moeten alles dragen. Ouder worden is dus niet wenselijk, sterker nog in de wereld om ons heen zien we veel bewegingen die gericht zijn op jong blijven, sexy zijn en scoren.
Richting
De noodzaak om op een andere manier naar arbeid te kijken appelleert aan de verantwoordelijkheid om daar iets mee te doen. Als het uitdraait op ‘uitzitten, omdat medewerker en organisatie de meerwaarde niet ontdekken, wordt het voor alle partijen een hele lange zit. Terwijl er ook genoeg mensen zijn, die helemaal niet willen stoppen op hun pensioengerechtigde leeftijd; maar de pensioenstreep blijkt onverbiddelijk: je moet eruit.
Het goud van 55-plus
In Amerika wordt de herfst de ‘Indian Summer’ genoemd en geroemd om zijn bijzonderheid. Je kunt het hele leven in de verschillende seizoenen beschrijven. Een mens in de herfst van zijn leven ontdekt dat hij opnieuw geconfronteerd wordt met een transformatieproces. Hij moet afscheid nemen en gaan oogsten, zodat hij zijn goud ontdekt en dat met nieuwe energie van waarde kan laten zijn voor zijn organisatie. Dit proces gaat niet zomaar, daar is tijd en aandacht voor nodig.
Kapitaal
Wij vinden het een opdracht voor organisaties om dit proces serieus te nemen en te faciliteren. We hebben met elkaar wat slagen te maken om het kapitaal waar 55-plus voor staat ook toegankelijk te maken, we moeten het goud gaan delven dat 55-plus heeft ontwikkeld. Als je een mens steeds vraagt te blijven doen wat hij deed, wordt hij daar vanzelf murw van. De verleiding van zowel organisatie als het individu is om te blijven hangen in wat er eerder al gedaan werd. Een kennis van ons, 54 jaar, kreeg een nieuwe boeiende baan en zij kreeg onder andere als reactie: goh, wat bijzonder dat jij nog op jouw leeftijd…..
GOUD
We kunnen het ons maatschappelijk niet meer veroorloven om deze groep niet serieus te nemen. We moeten ons daarin verdiepen en het kapitaal ontsluiten. Er is bij de 55-plusser zoveel kennis, ervaring en inzicht dat het zonde is als je dat niet samen brengt met informatie en ontwikkeling.